Even een referentie: een modale werknemer verdient € 30.000. Hij koopt een huis van € 150.000 en leent dus vijf keer zijn jaarinkomen. 500%!! En betaalt 4 tot 6 procent rente.
Wat nu als de werknemer meer uitgeeft dan er binnenkomt? (Dat is er aan de hand met Griekenland). Eerst kan hij rood gaan staan bij zijn bank, dan nog wat bijlenen bij familie en kennissen, maar op een goed moment is de rek eruit en zal de werknemer gewoon bezuinigen, de auto eruit doen, of wat dan ook.
En dan maakt een renteverschil van 3% of 6% ook niet zoveel meer uit: in eerdere tijden hebben we ook percentages boven de 10 gekend. Een kwestie van de tering naar de nering zetten.
Dus blijkbaar kunnen we in het dagelijks leven vrij goed omgaan met schulden. Maar waarom dan niet in Europa? Omdat er buiten Europa landen zijn die het nog slechter doen (Japan ruim200% staatsschuld)? Of omdat we opgezadeld zitten met politici, ambtenaren en bankiers die te weinig wijsheid hebben om de zaak in een goed perspectief te plaatsen.
Het perspectief dat je geld leent om te investeren in je huis, je land, je productiemiddelen. Waarmee je ook inkomen genereert en waaruit je vervolgens de rente kunt betalen. En een klein beetje aflossing. Ieder jaar weer.
Het grootste risico is dat schuld tot een fobie gemaakt wordt in plaats van een gereedschap om economische activiteit mogelijk te maken.
En die dwarsligger die meer opmaakt dan er binnenkomt (Ja, ook Nederland!). Met zachte en later met harde hand de tering naar de nering laten zetten.
Denk ik.